Elektrisch, waterstof of zelfs bio-rioolgas: als het duurzaam vaart, dan staat PK Waterbouw ervoor open. ‘Wij zijn eigenwijs en willen zelf het wiel uitvinden. We proberen van alles uit op het gebied van emissieloos varen, want dat is nou eenmaal de toekomst’, vertelt eigenaar André Krijger vanuit het kantoor van het familiebedrijf in de Amsterdamse haven. Hij is bijzonder trots op de nieuwe zelfvarende ruimschuiten en duwboten die op accupacks in combinatie met een waterstof range extender varen.

PK Waterbouw is gespecialiseerd in binnenstedelijke waterbouwprojecten, zoals het restaureren van de eeuwenoude kademuren aan de Amsterdamse grachten. De vloot bestaat uit meer dan 140 vaartuigen, waarvan de meeste emissievrij varen. Het is een bedrijf met humor, de PK staat voor ‘Peppi en Kokki’ en de boten hebben namen als “Kanarie” (want geel) en “Pinokkio” (scheepje heeft kraan met een hele lange giek). Afgelopen maand is er weer een nieuw paradepaardje van de band gerold. In samenwerking met een machinebouwer, constructiebedrijf en scheepswerf is een emmisievrij drijvend werktuig ontwikkeld om prefab kademuren van 24 ton te vervoeren en te plaatsen. Krijger: ‘Gekscherend is dit vaartuig “Krachtpatser” gedoopt. Wij hebben gewoon veel humor in ons bedrijf, we werken hard, maar houden ook van een lolletje.’

AMSTERDAMSE RUIMSCHUIT: ELEKTRISCHE, ZELFVARENDE BAK

Het bedrijf vervoert ook bouwmateriaal, afval en andere goederen over water in de stad. Dat is nogal een uitdaging met alle lage bruggetjes en smalle grachtjes. Toen Waternet van een groot aantal onderlossers, oftewel niet-gemotoriseerde schuiten om slib te vervoeren, af wilde, zag Krijger zijn kans schoon. Hij kocht dertien bakken op die waren afgeschreven en onder andere vanwege de afmetingen niet op de grachten pasten. ‘We hebben ze ingekort, versmald én we hebben onderin tussen de vloer en het vlak een lading beton gestort. Op die manier liggen ze lager, waardoor we meer volume kunnen vervoeren en ze onder de bruggetjes van Amsterdam door kunnen varen. We noemen ze ‘De Nieuwe Amsterdamse Ruimschuit’.’

Bijzonder innovatief is het systeem dat PK Waterbouw ontwikkelde om de bakken zelfvarend te maken. Krijger: ‘We hebben onderin spudkokers geïnstalleerd met een eigen thruster erin. Zo kunnen ze zelfstandig varen. In de grachten mag je maar zeven kilometer per uur varen, dus ze hoeven niet al te snel.’ De aandrijving wordt gevoed door een wisselbare, elektrische accupack die aan en van boord wordt gehesen. Deze powerpacks met accu’s kunnen opgeladen worden aan de wal, maar ook door een zogeheten range extender die op waterstof loopt. Het handige hieraan is dat het schip steeds nieuwe accupakketten aan boord kan hijsen die al opgeladen zijn, je hoeft dus niet met je schip aan een laadpaal te kleven. Krijger: ‘In onze eigen haven zorgen we dat de accupakketten worden opgeladen, die hebben genoeg range om een dag te varen in Amsterdam.’

‘Duurzaam varen is niet alleen beter voor het milieu, het brengt ook rust in de stad’

OP EEN ACCU DOOR DE STAD

De zelfvarende ruimschuiten worden per vier vanuit de haven geduwd naar de stad. De nieuwste duwboten “Makita” en “Hitachi” zijn als geintje vernoemd naar de bekende gereedschapsmerken. Bijzonder is dat ze volledig elektrisch varen, de stroom wordt al dan niet opgewekt met waterstof. Een mogelijke nieuwe stap is dat de boten gaan varen op biogas. Krijger: ‘Biogas is misschien wel de schoonste brandstof die je op dit moment zou kunnen gebruiken. Het gas komt vrij bij de waterzuiveringsinstallaties van de stad en wordt nu afgefakkeld. Wij denken dat het gas ook opgevangen kan worden, samengeperst en dan als biobrandstof voor een aangepaste verbrandingsmotor kan dienen. Wij kijken op dit moment hoe we hier iets mee kunnen gaan doen. Elektrisch varen zou goedkoper moeten zijn dan varen op diesel, met de huidige prijzen is het jammer genoeg duurder. Biogas is daarentegen eigenlijk een afvalproduct en dus vrij goedkoop. Het is gewoon een slimme manier om goedkoper én nog schoner te varen.’

BRANDSTOF UIT HET RIOOL

De Amsterdamse ondernemer wil meer met biogas dan alleen erop varen. Krijger: ‘Bij een waterzuiveringsinstallatie in de haven van Amsterdam proberen we samen met Powercrumbs en het havenbedrijf een biogasopslagcentrale te realiseren. Hier wordt al het water gezuiverd dat uit spoelbakken en toiletten komt gespoeld. Het slib dat overblijft, wordt vergist. Hierbij wordt biogas geproduceerd. Het opgewaardeerde biogas, biomethaan of hernieuwbaar aardgas, is een goed alternatief voor vele brandstoffen.’ Het biogas wil PK Waterbouw inzetten om schone stroom te realiseren. Krijger: ‘Het enorme overschot aan biogas wordt nu nog onnodig afgefakkeld, hoe mooi zou het zijn als we dit kunnen omzetten naar stroom om de stad Amsterdam te kunnen bedienen.’

Amsterdam heeft zeer groene ambities, als het aan Krijger ligt wordt beroepsmatig emissievrij varen zo snel mogelijk verplicht in heel Amsterdam. ‘We gaan pas echt met z’n allen innoveren en schoon varen, als het moet. Nu is er te veel vrijblijvendheid. Dat is jammer, want duurzaam varen is niet alleen beter voor het milieu, het brengt ook rust in de stad. Wij zijn met ons bedrijf niet bang voor vernieuwing en de toekomst, maar zien kansen. Hopelijk zien meer politici en bedrijven dat, zodat we met z’n allen snel kunnen overstappen op betaalbaar groen varen. Dat is uiteindelijk voor iedereen beter.’

Met “Makita” en “Hitachi” door de grachten van Amsterdam

We hebben speciaal voor PK Waterbouw een multifunctioneel nieuw systeem ontwikkeld dat precies aansloot op hun behoeften

In drukke steden als Amsterdam, waar doorgaans veel bouw- en restauratiewerkzaamheden plaatsvinden, kan het een enorme uitdaging zijn om de benodigde machines en materialen op de juiste plaats te krijgen. Van al het verkeer op Amsterdam’s overbelaste wegennetwerk is meer dan dertig procent bouwgerelateerd, wat luchtverontreiniging, verkeershinder en soms zelfs schade aan de wegen en kade tot gevolg heeft. Het stilleggen van bouwprojecten is echter geen optie, dus moeten er andere alternatieven worden gevonden. PK Waterbouw vond de oplossing in één van de meest kenmerkende eigenschappen van onze hoofdstad: de grachten.

Met uniek, op deze taak toegespitst materieel en ervaren personeel vervoert PK Waterbouw bouwmateriaal en -materieel door de stad via het water. Het transport via water in plaats van de weg zorgt in de eerste plaats al voor grote voordelen op het gebied van overlast. De stad wordt er een stuk rustiger van wanneer er minder vrachtwagens doorheen rijden. Daarnaast slijten de grachtenwegen en kademuren minder snel wanneer het zwaar verkeer gereduceerd wordt.

Ook ondersteunt PK Waterbouw bij onder andere hei- en baggerwerk, steigerbouw en oeverbescherming. Daarvoor worden onder andere 80 pontons gebruikt, die door 20 sleep-/duwboten op de juiste plaats worden gebracht. Deze boten draaien nu nog op HVO-biodiesel, maar daar wil PK Waterbouw verandering in brengen. Want, zo vertelt Bart Verweijen, Business Developer bij PK Waterbouw, vanaf 2024 wil de gemeente Amsterdam dat bovengenoemde werkzaamheden volledig emissievrij verlopen. Een ambitieuze doelstelling die zich richt op zowel de weg als het water. “Zodoende vroegen we een DKTI-subsidie aan bij RVO om een waterstof-aangedreven elektrische oplossing te ontwikkelen.”

In het verleden heeft PK Waterbouw al vaker gewerkt aan de ontwikkeling van elektrische vaartuigen. “Toen liepen we er tegenaan dat we boten uit de roulatie moeten halen tijdens dat proces, wat ons veel geld kost. Datzelfde probleem speelt tijdens onderhoudswerkzaamheden door andere partijen. Daarom is het voor ons belangrijk dat we bij elke nieuwe boot 100% zeker weten dat ze niet alleen goed gebouwd worden, maar ook goed te onderhouden zijn. Bredenoord heeft zich volledig gespecialiseerd in de opwekking en distributie van energie, dus wisten we dat we hiervoor bij hen moesten zijn.”

Unieke energieoplossing op maat

Sinds het begin van het ontwikkeltraject van deze oplossing is Zef Jansen, Accountmanager bij Bredenoord, nauw betrokken. “Dit is voor ons een erg leuke en nieuwe werkwijze,” vertelt Jansen. “Samen met PK Waterbouw ontwikkelden we een oplossing die precies aansluit op de unieke situatie van het werken op de grachten. Na verschillende sparsessies en een daaropvolgend ontwikkeltraject kwamen we tot de oplossing: Een modulair mobiel batterijpakket, dat op DC-niveau gekoppeld kan worden aan de waterstofgedreven range extender of nog meer batterijpakketten. Dit om het voorstuwingssysteem van de duwboot van stroom te voorzien. Per duwboot zullen er doorgaans twee batterijpakketten gebruikt worden. Daarnaast beschikt dit systeem over een waltoepassing, ook hier zijn de batterijpakketten koppelbaar. Deze oplossing zijn we vervolgens gaan realiseren voor twee duwboten.”

Met twee batterijensystemen aan boord is een sleep-/duwboot een dag lang volledig operationeel. Vervolgens kunnen de batterijen ’s nachts weer langzaam worden opgeladen door ze op de walstroom aan te sluiten. Volstaat de walstroomcapaciteit niet voor een bepaalde verbruiker? Dan kan het batterijsysteem de pieken in de stroomvraag opvangen. Doorgaans wordt daarvoor vaak een aggregaat ingezet, maar de inzet van batterijsystemen maakt dit in veel gevallen overbodig.

In de energieoplossing is tevens een waterstofgedreven range extender opgenomen. Deze range extender werkt op basis van een PEM Brandstofcel die ervoor zorgt dat de batterijen continu met een vast ingesteld vermogen geladen worden om zodoende de actieradius te vergroten. Ook de H2 range extender kan zowel op de duwboot als in de waltoepassing worden ingezet.

In het ontwikkeltraject heeft Bredenoord nauw samengewerkt met Electrauvision en in2E voor het schrijven van de benodigde software.

Leerproces en kennisoverdracht

Na een ontwikkeltraject van ongeveer driekwartjaar konden de componenten worden besteld en werden de systemen daadwerkelijk gebouwd. Dit jaar zijn de eerste pilots van start gegaan, waarbij het systeem ook de door de binnenvaartwet verplicht gestelde keuring ondergaat. Deze kennis werd door PK Waterbouw ingebracht. “Bijzonder aan dit project is dat de volledige aandrijving aan de eisen van de scheepvaartinspectie moet voldoen, waar men gewend is aan enorme containers,” vertelt Verweijen. “Op grote schepen op zee of rivieren kan dat, maar wij varen met kleine stadsschepen. Elke vierkante centimeter moest optimaal worden benut. Dat is Bredenoord erg goed gelukt. Een ander groot voordeel van het nieuwe accupakket is dat het in één keer een hoge startstroom kan leveren. Normaal hadden we daar een aggregaat voor nodig, maar nu kan dit met een batterij, zónder dat hier een grote container bij komt kijken.”

Ook met toekomstig onderhoud is rekening gehouden. “Bij eerdere custom made projecten waren alle onderdelen weggewerkt in de boot, wat helemaal niet handig was. Tijdens onderhoud kon men nergens bij. De nieuwe boten zijn zo ontworpen dat we heel eenvoudig bij alle fundamentele onderdelen kunnen. Het accupakket kunnen we er eenvoudig uit halen, op de kant plaatsen en repareren of onderhouden. Uiteraard sloten we voor hiervoor gelijk een servicecontract af bij Bredenoord,” aldus Verweijen.

Dankzij het vertrouwen van PK Waterbouw zijn essentiële toekomstige ontwikkelaspecten in een versnelling beland. “Voorlopig hebben we dit systeem ontwikkeld voor twee boten,” vertelt Jansen. “Daarnaast hebben we plannen gemaakt met PK Waterbouw om in de nabije toekomst meer duwboten te elektrificeren. Vanuit Bredenoord zetten we dit jaar wederom significant in op energieopslagsystemen voor onze eigen verhuurvloot. Tegelijkertijd realiseren we waar mogelijk ook klanteigen systemen, zoals die van PK Waterbouw. Ondertussen zijn we al meer dan tien jaar bezig met energieopslag en hebben we als organisatie de nodige ervaring opgedaan. Zowel ons Technisch Training Centrum (TTC) als onze Service afdelingen beschikken nu over een degelijke basis aan kennis en ervaring, waardoor we op beide vlakken de juiste nazorg kunnen bieden.”

De E-Tug is echt nét klaar en gecertificeerd. Het is een CEMT-klasse 2 sleepboot.

De bouw van de indrukwekkende atriumkap van de nieuwe Universiteitsbibliotheek (UB) in het Universiteitskwartier (UK) is begonnen. Deze dakconstructie van staal met glas verbindt het Zusterhuis en het nieuwbouwdeel met de Tweede Chirurgische Kliniek. De komende maanden wordt gewerkt aan het dak waarna de voormalige binnentuin van het Binnengasthuis zal zijn omgetoverd tot een imposant atrium van de nieuwe UB. De nieuwe UB gaat open in 2024.

Bron: www.campus.uva.nl

Lelie Rondvaart

De historische binnenstad van Amsterdam is met zijn grachten, kanalen, de Amstel en het IJ, een unicum in de wereld. De stad wordt doorsneden door waterwegen, samen meer dan 100 kilometer in lengte. Het centrum is opgedeeld in ongeveer 90 eilanden die door 252 bruggen met elkaar verbonden zijn. In totaal telt de stad bijna 2.000 bruggen en viaducten.

De haven van Amsterdam, in de ’gouden’ 17e eeuw de grootste ter wereld, bracht grote rijkdom naar de stad. Aan de grachtengordel liet men het dan ook breed hangen. Zij aan zij staan in vol ornaat de stadspaleizen die de zichzelf feliciterende bovenklasse van weleer liet optrekken. Weelde die de tand des tijds opperbest heeft doorstaan en waar bezoekers zich, toen al, maar ook nu nog, vol bewondering aan vergapen.

Niet gek, voor wat ooit begon als een nederzetting van enkele hutten in een zompig moeras! Geen wonder dan ook, dat de combinatie van betoverende bouwkunst en bevaarbaar binnenwater navolging vond. Zoals in Giethoorn (het Amsterdam van het Oost’n) en Venetië (het Amsterdam van het Zuiden), plekken waar je evenzeer struikelt over de toeristen.

Terwijl dat helemaal niet nodig is. Die waterwegen liggen er immers niet voor niets. Vanaf het water kan je de stad bezien op een kalm kabbelend tempo, gezeten in een comfortabele zetel. Zonder van de sokken te worden gereden door voorbijrazend verkeer, flitsbezorgers en fietskoeriers.

Het is daarom, dat velen ervoor kiezen zich te laten rondvaren over voornoemde grachten. Wel de lusten, maar niet de lasten van een overvolle stad. Een tocht per rondvaartboot door de Amsterdamse grachtengordel is in Nederland de op één na populairste toeristische attractie, in bezoekersaantallen ternauwernood voorgegaan door dat andere sprookjeswonderland, de Efteling.

Lelie Rondvaart is één van de vele aanbieders van zulke vaartochten. De Lelie is een geregistreerd Varend Monument en Historisch Bedrijfsvaartuig. Een karakteristieke schuit die te huur is voor groepen tot 40 personen.

PK Waterbouw heeft een ruim aantal onderlossers beschikbaar voor het lossen van baggerspecie of grond net onder de waterlijn. Met deze methode wordt een grote hoeveelheid in een keer aangebracht op de bodem van plassen of andere diepe wateren. De onderlossers zijn speciaal gemaakt voor de Amsterdamse grachten waardoor ze uitermate geschikt zijn voor smalle en ondiepe kanalen/grachten. De afmetingen van de onderlossers zijn L20.3 x B4.66 x D1.39 meter en hebben een maximaal laadvermogen van 54 ton. Daarnaast zijn ze in zeer goede staat en voorzien van SI en meetbrief. Aan weerszijden zijn de kopse kanten voorzien van wrijfbalken waardoor de beunbakken goed gekoppeld getransporteerd kunnen worden.

De beunbakken liggen afgemeerd in onze thuishaven te Amsterdam, van hieruit zijn ze beschikbaar voor de Nederlandse en Belgische markt. Indien gewenst kunnen wij de beunbakken op locatie afleveren.

De voordelen van onderlossers zijn:

• Grote volumes grond en baggerspecie per transport;
• Snelle overslag, geen afhankelijkheid van kraancapaciteit;
• Lage transportkosten door het koppelen van meerdere onderlossers.

Wilt u meer informatie over het werken met onderlossers of over andere logistieke vraagstukken met betrekking tot transporten over water in binnenstedelijk gebied, neem dan contact met ons op.

BETONTRANSPORT OVER HET WATER: GEEN SCHADE AAN KADES EN BRUGGEN!

Tijdens de renovatie van de bruggen op de Vijzelstraat in Amsterdam verzorgt PK Waterbouw het betontransport voor de hoofdaannemer K. Dekker bouw en infra. Vanaf de thuishaven City Dock wordt het benodigde beton over het water naar de binnenstad van Amsterdam gevaren.

De drie bruggen op de Vijzelstraat worden deels vervangen en deels gerestaureerd. Bij het verwijderen van de oude brugdelen was PK Waterbouw al eerder betrokken. PK Waterbouw ontwikkelde speciaal voor dit project een werkschip, de Popeye, die met een hydraulische vijzel de oude delen (8 ton) kon liften vanaf het water om vervolgens deze over het water af te voeren naar de thuishaven voor recycling.

K. Dekker heeft ervoor gekozen om alle bouwmaterialen en het sloopafval over het water aan en af te voeren, waaronder de levering van het constructiebeton. Om aan deze wens te kunnen voldoen heeft PK Waterbouw een betonboot ontwikkeld waarmee in totaal 84 m3 beton per dag gestort kan worden. In samenwerking met betonleverancier A. Jansen BV wordt het beton vanuit de betonwagen overgeslagen in de betonboot. Eenmaal op locatie bij de Vijzelstraat wordt door middel van een betonkubel en een kraanschip van PK Waterbouw het beton gestort op specifieke plekken op de bruggen. Gedurende het gehele proces vindt er geen zwaar transport over de weg plaats in de binnenstad.

Een simpele rekensom ter illustratie van de positieve impact van de betonboot op de zwakke kademuren en bruggen:

Over het water kan onze betonboot ca. 84 m3 = 204 ton beton per dag vervoeren.

Dit staat gelijk aan ca. 13 betonwagens over de weg (max. toegestaan gewicht is 30 ton totaalgewicht per vrachtwagen incl. beton).

Dit betekent dat onze betonboot tijdens een volle dagproductie ongeveer 13 x 30 ton = 390 ton gewicht per dag op de kades en bruggen bespaart.

Om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen bouwt PK Waterbouw op dit moment een betonboot met grotere capaciteit en krijgt het schip een betonpomp met lange giek. Zodoende kunnen ook de complexere projecten bediend worden. Wederom is de gehele betonboot aangepast aan de mogelijkheden, maatvoeringen en beperkingen van de Amsterdamse grachten.

Onze innovaties sluiten nauw aan bij de ambities van de gemeente Amsterdam voor het inzetten duurzame oplossingen. Elektrisch transport en elektrisch betonmixen zijn hier voorbeelden van. Tevens biedt onze samenwerking met de firma A. Jansen opdrachtgevers de mogelijkheid om gerecycled beton te gebruiken. A. Jansen BV verwerkt betonpuin in nieuw beton, waardoor een CO2 neutraal product beschikbaar is.

Hiermee wordt weer eens aangetoond hoe transport over – en bouwen vanaf het water uitstekend geschikt is voor zware, grootschalige werkzaamheden in de binnenstad. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen.

Meer dan 100 waardevolle schepen en schuiten in het oog houden. Tot voor kort kon PK Waterbouw dat niet realtime. Alleen door de werkbonnen achteraf te checken, werd duidelijk welk schip waar was geweest. De oplossing van RAM track-and-trace heeft PK Waterbouw alles gegeven wat het nodig had: 24/7 inzicht en overzicht van het materieel.

Werkschepen, ruimschuiten, dekschuiten, sleep-/duwboten en pontons. Het Amsterdamse waterbouwbedrijf PK Waterbouw heeft een indrukwekkende variëteit aan materieel. “Daarmee verzorgen we bouwgerelateerd transport, met name in en om Amsterdam”, vertelt Bart Verweijen, projectleider bij PK Waterbouw en mede-eigenaar van zusterbedrijf Zoev City. “Zo zijn we onder meer betrokken bij het herstellen van verzwakte kades en bruggen.”

Overzicht en planning

We hebben nu compleet overzicht van onze schepen en schuiten

De 100+ vaartuigen van PK Waterbouw varen door de talloze grachten, vaarten en rivieren in Amsterdam en omgeving. Een groot issue was dan ook: hoe houd je in vredesnaam het overzicht? Verweijen: “In de afgelopen 2 jaar is ons bedrijf hard gegroeid. Hierdoor ontstond de situatie dat we niet altijd precies wisten waar welk schip van ons actief was. Achteraf konden we dat reconstrueren met de werkbonnen. Dat is op zichzelf al niet handig, maar ook een optimale logistieke planning komt hierdoor onder druk te staan. Schepen en lading kun je immers pas goed op elkaar afstemmen als je weet waar ze zich bevinden.”

Een slimme partner gevonden om het proces te verbeteren

Met deze problematiek klopte de waterbouwspecialist ruim een jaar geleden aan bij RAM track-and-trace, marktleider in het volgen van voertuigen, medewerkers en materieel. RAM track-and-trace denkt heel graag mee met elke klant om maximaal rendement te halen. Zo leverde het voor PK Waterbouw een oplossing waarmee alle vaartuigen kunnen worden gevolgd.

In de praktijk betekent dit dat al het materieel van PK Waterbouw is voorzien van een trackingmodule. “In feite een zender en ontvanger,” zegt Verweijen. Enkele praktische hindernissen werden daarbij al gauw weggenomen. “Het was best een uitdaging om te bepalen waar je de modules precies moet plaatsen op het schip. Maar dat is helemaal goed gekomen.”

Visualisatie van schepen en schuiten op de kaart

De hamvraag: werkt de oplossing van RAM track-and-trace naar behoren? Doen de producten wat ze beloven? Verweijen: “Absoluut. We hebben nu compleet overzicht van onze schepen en schuiten. Om een voorbeeld te geven hoe het werkt: wanneer een van onze gemotoriseerde boten met een ontvanger langs een van de zenders vaart, wordt er een signaal verzonden. Wij krijgen dat vervolgens op een scherm te zien. Andersom werkt het ook. Stel we willen weten waar de PK13 is, een van onze schepen. Dat voeren we dan in en het resultaat krijgen we te zien op een duidelijke landkaart, waarop je handig kunt in- en uitzoomen.” Materieel kwijtraken is er dan ook niet meer bij, besluit Verweijen. “Het kon weleens voorkomen dat je geen idee had waar een van je bakken was beland. Je kunt ze nu allemaal in het oog houden. Letterlijk, want de kaart staat vol met bewegende of stilstaande stipjes, die elk een van onze schepen of schuiten representeren. Op die manier houden we op efficiënte wijze overzicht.”

Bron: Cobouw.nl